استقلال کانون وکلا یکی از لوازم دادرسی عادلانه است و این امر فراتر از شکل گیری یک نهاد برای تنظیم امور مربوط به وکالت است.استقلال به معنای ((خود انتظامی درونی)) است. در این زمینه معیارها و شاخص های بین المللی وجود دارد که استقلال ساختاری، مالی و انتظامی آن را تعریف می نمایند.عمده ترین آنها عبارتند از:
ارکان تصمیم گیر و اجرایی نهاد کانون می بایست توسط خود صنف انتخاب شوند. این به این معناست که انتخابات کانون وکلا در کلیه مراحل توسط خود وکلا ساماندهی شود.
کانون وکلای مستقل باید بتواند مقررات درون سازمانی اش را تنظیم نموده و اجرا نماید؛ ( این سخن لازم می گرداند که مقررات انتظامی و معیارهای اخلاقی حرفه ای و تعرفه وکالت و خدمات وکلا توسط نهاد وکالت تنظیم شود)
بررسی مقررات مربوط به استقلال نهاد وکالت در ایران منجمله لايحه استقلال كانون وكلاي دادگستري و آئین نامه اجرایی ان نشان می دهد که نهاد وکالت هنوز فاقد استقلال است.
برای برگزاری انتخابات کانون وکلا نهادی به نام((هیات نظارت )) پیش بینی شده است ولی اختیارات این نهاد به (( هیات اجرایی انتخابات)) ( در موارد مشابه ) شبیه است، زیرا صرفا وظیفه اخذ مدارک از نامزدها و شمارش آرا را دارد. مرجع رسیدگی به صلاحیت نامزدها دادگاه عالی انتظامی قضات است و هیات نظارت هیچگونه اختیاری در این خصوص ندارد و حتی استعلام های لازمه که توسط هیات های اجرایی انتخابات صورت می گیرد بوسیله دادگاه عالی انتظامی است. پس از اعلام صلاحیت داوطلبان نیز وظیفه درج آگهی زمان انتخابات بر عهده هیات نظارت است.
در خصوص تنظیم مقررات درون سازمانی صنفی نیز مقررات فعلی منجمله ماده 19 لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری مقرر نموده است که : حق‌الوكاله در صورتي كه قبلاً بين طرفين توافق نشده باشد طبق تعرفه‌اي است كه با پيشنهاد كانون و تصويب وزير دادگستري(اینک رئیس قوه قضائیه) تعيين‌خواهد. همچنین شرایط ورود به حرفه وکالت نیز به موجب قانون تعیین شده است و از اختیارات درون سازمانی کانون وکلا نیست. بنابراین کانون وکلا برای خود سامان دهی درونی و استقلال کامل با معیارهای پذیرفته شده استقلال فاصله دارد.
علیرغم اینکه نهاد وکالت هنوز تا اسقلال واقعی فاصله ای معنا دار دارد، ولی سیر قوانین مصوب پس از انقلاب و تلاش های حاکمیتی برای اصلاح قوانین وکالت، حرکتی واپس گرایانه را نشان می دهد. کانون های وکلا اکنون در جدال برای حفظ همان استقلال حداقلی هستند و آرمان استقلال واقعی را در فضای کنونی رویایی بی تعبیر می دانند.
غلامحسن مزارعی
عضو هیات مدیره کانون وکلای دادگستری خوزستان
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!